Паводле звестак Міністэрства нацыянальнай эканомікі, аб'ём гандлю Казахстана ў 2022 годзе пабіў рэкордны паказчык — 134,4 мільярда долараў, перавысіўшы ўзровень 2019 года ў 97,8 мільярда долараў.
Аб'ём гандлю Казахстана дасягнуў рэкорднага ўзроўню ў 134,4 мільярда долараў у 2022 годзе, перавысіўшы даэпідэмічны ўзровень.
У 2020 годзе па шэрагу прычын знешні гандаль Казахстана скараціўся на 11,5%.
Тэндэнцыя росту экспарту нафты і металаў відавочная ў 2022 годзе. Аднак эксперты сцвярджаюць, што экспарт не дасягнуў максімуму. У інтэрв'ю Казінфарма эксперт Казахстанскага інстытута эканомікі Эрнар Серык заявіў, што асноўнай прычынай росту ў мінулым годзе стала павышэнне цэн на тавары і металы.
Што тычыцца імпарту, нягледзячы на адносна нізкія тэмпы росту, імпарт Казахстана ўпершыню перавысіў 50 мільярдаў долараў, пабіўшы рэкорд у 49,8 мільярда долараў, усталяваны ў 2013 годзе.
Эрнар Серык звязаў рост імпарту ў 2022 годзе з высокай сусветнай інфляцыяй з-за росту цэн на сыравіну, абмежаваннямі, звязанымі з эпідэміяй, а таксама рэалізацыяй інвестыцыйных праектаў у Казахстане і закупкай інвестыцыйных тавараў для задавальнення яго патрэб.
Сярод тройкі найбуйнейшых экспарцёраў краіны лідзіруе Атыраўская вобласць, сталіца Астана займае другое месца з 10,6%, а Заходне-Казахстанская вобласць — трэцяе з 9,2%.
У рэгіянальным разглядзе Атырауская вобласць лідзіруе ў міжнародным гандлі краіны з доляй 25% (33,8 млрд долараў ЗША), за ёй ідуць Алматы з 21% (27,6 млрд долараў ЗША) і Астана з 11% (14,6 млрд долараў ЗША).
Асноўныя гандлёвыя партнёры Казахстана
Серык заявіў, што з 2022 года гандлёвыя патокі краіны паступова змяняліся, прычым імпарт Кітая амаль супадае з імпартам Расіі.
«Беспрэцэдэнтныя санкцыі, уведзеныя супраць Расіі, аказалі ўплыў. Яе імпарт у чацвёртым квартале 2022 года ўпаў на 13 працэнтаў, у той час як кітайскі імпарт за той жа перыяд вырас на 54 працэнты. Што тычыцца экспарту, мы бачым, што многія экспарцёры шукаюць новыя рынкі або новыя лагістычныя маршруты, якія абыходзяць расійскую тэрыторыю, што будзе мець доўгатэрміновыя наступствы», — сказаў ён.
У канцы мінулага года Італія (13,9 млрд долараў) заняла першае месца ў экспарце Казахстана, за ёй ішоў Кітай (13,2 млрд долараў). Асноўнымі экспартнымі напрамкамі тавараў і паслуг з Казахстана былі Расія (8,8 млрд долараў), Нідэрланды (5,48 млрд долараў) і Турцыя (4,75 млрд долараў).
Серык дадаў, што Казахстан пачаў больш актыўна гандляваць з Арганізацыяй цюркскіх дзяржаў, у якую ўваходзяць Азербайджан, Кыргызская Рэспубліка, Турцыя і Узбекістан, доля якіх у аб'ёме гандлю краіны перавышае 10%.
Гандаль з краінамі ЕС таксама з'яўляецца найбуйнейшым за апошнія гады і працягвае расці ў гэтым годзе. Паводле слоў намесніка міністра замежных спраў Казахстана Рамана Васіленкі, на ЕС прыпадае каля 30% знешняга гандлю Казахстана, а аб'ём гандлю ў 2022 годзе перавысіць 40 мільярдаў долараў.
Супрацоўніцтва паміж ЕС і Казахстанам грунтуецца на пашыраным пагадненні аб партнёрстве і супрацоўніцтве, якое ўступіць у сілу ў сакавіку 2020 года і ахоплівае 29 абласцей супрацоўніцтва, у тым ліку эканоміку, гандаль і інвестыцыі, адукацыю і даследаванні, грамадзянскую супольнасць і правы чалавека.
«У мінулым годзе наша краіна супрацоўнічала ў новых галінах, такіх як рэдказямельныя металы, зялёны вадарод, акумулятары, развіццё транспартна-лагістычнага патэнцыялу і дыверсіфікацыя ланцужкоў паставак тавараў», — сказаў Васіленка.
Адзін з такіх прамысловых праектаў з еўрапейскімі партнёрамі — пагадненне са шведска-нямецкай кампаніяй Svevind на суму 3,2–4,2 мільярда долараў аб будаўніцтве ветраных і сонечных электрастанцый у заходнім Казахстане, якая, як чакаецца, будзе вырабляць 3 мільёны тон зялёнага вадароду, пачынаючы з 2030 года, што задаволіць 1–5% попыту ЕС на гэты прадукт.
Гандаль Казахстана з краінамі Еўразійскага эканамічнага саюза (ЕАЭС) у 2022 годзе дасягнуў 28,3 млрд долараў. Экспарт тавараў вырас на 24,3% да 97 млрд долараў, а імпарт дасягнуў 18,6 млрд долараў.
На Расію прыпадае 92,3% ад агульнага аб'ёму знешняга гандлю краіны ў рамках Еўразійскага эканамічнага саюза, за ёй ідуць Кыргызская Рэспубліка — 4%, Беларусь — 3,6%, Арменія — -0,1%.
Час публікацыі: 11 красавіка 2023 г.